Absynt. Aklohol zwany zieloną wróżką. Czemu przez całe lata był zakazany?

Absynt – legendarny napój alkoholowy, którego produkcja i sprzedaż przez szereg lat była w Europie surowo zabroniona.


Głównym składnikiem jest fenkuł – stąd silny aromat i smak anyżu.
Z zamiarem stworzenia eliksiru leczącego przeróżne choroby, w XVIII wieku skomponował go w Szwajcarii francuski lekarz dr Ordinarie. Początkowo sprzedawano go tylko w aptekach. Charakterystycznego gorzkiego smaku nadaje mu zioło: bot. łac. – artemisia absinthium.

Dopiero później odkryto, że roślina ta zawiera także trujący środek (thujen) działający paraliżująco na system nerwowy, mający halucynogenne działanie podobne do haszyszu. Dlatego wtedy Absynt słusznie nazywano narkotykiem dla ubogich.
W pierwotnej postaci zawierał 80 mg tej trucizny na 1 litr. Zwano go też zieloną wróżką, bo takaż wróżka pojawiała się w erotycznych imaginacjach u osób nadużywających owego napoju.
Było nie było już wtedy sprzedawany był w wersji o zawartości 50 – 72% alkoholu.

Ówcześni lekarze przypisywali mu wszystko co złe, włącznie z przyczyną ślepoty, gruźlicą i szerzeniem się chorób wenerycznych.
Był tak popularny, że nie nadążano z jego produkcją. Stąd powstały liczne podróbki, często w zanieczyszczonej postaci i bez właściwej destylacji. Z dzisiejszego punktu widzenia, to właśnie te "nieczystości" były powodem licznych zatruć niszczących zdrowie, a nie sam czysty trunek.

Ponieważ owo „ziółko” wywoływało kolorowe halucynacje - głównie niebieskie i zielone, historycy sztuki uważają, że tzw. niebieski okres twórczości Pabla Picassa zawdzięczamy upodobaniem malarza do tego trunku. Również i inni malarze jak: Degas, van Gogh oraz Toulouse – Lautrec, który zmarł w wieku 37 lat skutkiem zatrucia Absyntem, nie byli wolni od jego wpływu na swoją twórczość.
Ernst Hemingway zestawił drink, który sam nazwał: „śmiercią po południu”. Składał się on z 400 ml Absyntu, szklanki Szampana i dwóch kostek lodu. Jak wiemy Hemingway zginął śmiercią samobójczą strzelając do siebie z broni myśliwskiej, po potężnej dawce alkoholu. Tym razem jednak winna była Whiskey a nie Absynt.

Wiedziano, że rujnuje zdrowie i niesie za sobą krzywdę wielu rodzin. Podjęto przeciw niemu energiczną walkę. Zakaz produkcji i sprzedaży Absyntu po raz pierwszy wprowadzono w 1905 roku w Belgii. Za przykładem Belgii w kolejnych latach poszły pozostałe kraje Europy.

Kroplą, która przepełniła przysłowiową szalę goryczy i doprowadziła do zakazu, było tragiczne zdarzenie z 1905 roku. Pewien szewc będący ojcem szwajcarskiej rodziny, w amoku spowodowanym wypiciem dwóch szklanek Absyntu, zastrzelił żonę i dwie maleńkie córeczki, kończąc ze sobą śmiercią samobójczą. Kuriozalnym okazał się nie być fakt, że wybuch wściekłości spowodowała żonina odmowa wyczyszczenia mu butów, co zupełnie inne zdarzenie. Mianowicie kiedy już „ukarał” całą rodzinę za nieposłuszeństwo żony, i chciał się zastrzelić, nie był w stanie tego dokonać, bowiem lufa posiadanego wojskowego muszkietu okazała się być tak długa, że kiedy mierzył w samego siebie, nie był w stanie dosięgnąć do spustu. Ponieważ powzięte postanowienie było niezachwiane, aby wykonać zamiar, odpiłował kawałek lufy i dokończył dzieła. Badający sprawę psychiatrzy stwierdzili, że na tak diabelski pomysł, denat mógł się zdobyć dopiero po wypiciu Absyntu, i że to ony alkohol właśnie był motorem całego tego szatańskiego pomysłu.
Ponieważ pod wpływem tragicznej chwili nikt się nie zastanawiał nad słusznością tej nowej teorii, na wszelki wypadek i dla świętego spokoju, powszechnie zaczęto wprowadzać restrykcyjne zakazy produkcji i sprzedaży Absyntu.
Nam na pamiątkę pozostało powiedzenie, że ktoś „pije jak szewc”, albo „dostaje szewskiej pasji”. No i proszę, ile to psów od lat wieszamy na niewinnych rzemieślnikach, i to w imieniu wróżki, która przeważnie bywa symbolem dobroci?

Zakaz zniesiono w Europie dopiero 1998 roku.
Jak już wspomniano, obecny świat medyczny doszedł do wniosku, że to nie sama wysoka wówczas zawartość środka halucynogennego była przyczyną szkód zdrowotnych, co ogromna podaż trunku wątpliwego pochodzenia.
Absynt produkowano wszędzie i z "czego się dało". Stąd zawierał nawet kuriozalne domieszki. Kto wpadł w jego zaklęty krąg, temu było wszystko jedno skąd pochodził.
W pewnym sensie można by dokonać porównania, że na owe czasy był swego rodzaju dopalaczem, o którym wiedziano, że szkodzi, ale jednocześnie w tajemnicy go uwielbiano.
Ze sklepów monopolowych znamy wywieszkę oznajmiającą, że alkohol szkodzi zdrowiu. Jak do tej pory nie udało mi się stwierdzić aby ta odkrywcza przestroga kiedykolwiek odwiodła kupjących od lady.

Na nowy dzisiejszy rynek wprowadzono oczyszczony i kontrolowany Absynt, mający prawo zawierać maksymalnie 10 mg tego piekielnego preparatu na 1 litr.
Tyle krótka ale treściwa historia.

Jak radzi Aliosza Awdiejew z krakowskiej Piwnicy Pod Baranami: „wódka jest przyjaciółką człowieka, tyle że nie wolno w niej zakochiwać się”.

Święte słowa!

Tadeusz Gwiaździński.